Doçentlik Eser İncelemesi Şartlarının Sağlanması hakkında, Doçentlik Eser incelemesinde jüri tarafından başarısız sayılan aday dosyasının mahkemece atanan bilirkişilerce nitelik ve derinlik bakımından yeniden incelenmesi gerektiği hakkında doçentlik davası kararıdır.
Ankara 8. İdare Mahkemesi tarafından alınan karar, doçentlik başvurusuyla ilgili yapılan eser incelemesi ve Üniversitelerarası Kurul’un yayınladığı işlemin iptaline ilişkindir. Mahkeme, davacının eserlerinin yeterli olduğunu ve bilimsel açıdan uygun bulunduğunu belirtmiştir.
Ankara 8. İdare Mahkemesi’nce işin gereği görüşüldü: Dava, davacı tarafından dönemi doçentlik başvurusunun ” Filoloji Temel Alanı” ve ” Dünya Dilleri ve Edebiyatları Bilim Alanı” eser incelemesi aşamasında jüri tarafından başarısız sayılmasına ilişkin Üniversitelerarası Kurul Başkanlığı’nın web sitesinde yayınlanan işlemin iptali istemiyle açılmıştır.
2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun “Üniversitelerarası Kurul” başlıklı 11.maddesinde; “Üniversitelerarası Kurul akademik bir organ olup aşağıdaki görevleri yapar: (1) Yükseköğretim planlaması çerçevesinde, üniversitelerin eğitim – öğretim, bilimsel araştırma ve yayım faaliyetlerini koordine etmek, uygulamaları değerlendirmek, Yükseköğretim Kuruluna ve üniversitelere önerilerde bulunmak. (…) (5) Doktora ile ilgili esasları tespit etmek ve yurt dışında yapılan doktoraları, doçentlik ve profesörlük ünvanlarını değerlendirmek, (6) Doçentlik sınavlarını düzenlemek ve ilgili yönetmelik gereğince doçent adaylarının yayın ve araştırmalarının değerlendirilmesi ve doçentlik sınavı ile ilgili esasları tespit etmek ve jürileri seçmek, (7) Bu kanunla kendisine verilen diğer görevleri yapmaktır.” düzenlemesine, “Doçentlik sınavı” başlıklı 24. maddesinde; “a) Doçentlik sınavı, Üniversitelerarası Kurulca yılda iki kere yapılır.
Bu sınavın, adayın bilim dalı ile ilgili olması şartı aranmaz. Bilim alanı bir yabancı dille ilgili olanlar bu sınavı başka bir yabancı dilde vermek zorundadırlar. c) Üniversitelerarası Kurul, adayın başvurduğu bilim veya sanat dalından beş kişilik bir jüri ve bu jüri için iki yedek üye tespit eder. İlgili bilim veya sanat dalında yeterli öğretim üyesinin bulunmaması halinde, jüri üç üye ile teşkil edilebilir. Doçentlik sınav jürisinde yer alan asıl ve yedek üyeler, adayın akademik çalışmalarının her birini değerlendirerek hazırladıkları ayrıntılı ve gerekçeli kişisel raporlarını Üniversitelerarası Kurula gönderirler. Asıl üyelerin hukuken geçerli bir mazerete dayalı olarak raporunu verememesi halinde, yedek üyelerin raporları, sırasına göre değerlendirmeye esas alınır.
Ayrıca alan dışı olduğu öne sürülen, örneğin, “, çalışmaların detaylı incelenmesi sonucunda içeriklerinin ele olduğu konular, temalar ve kuramsal yaklaşımlar bakımından alan içi kabul edilebileceği tespit edilmiştir. Bu yayınların nitelik ve nicelik olarak ÜAK’ın doçentlik kriterlerini karşıladığı kanısına varılmıştır. yıllan arasında drama çalışmalarına odaklanmanın yanı sıra, farklı edebi türler, konular, kuramsal yaklaşımlar ve dönemler üzerine geniş bir yelpaze içeren çalışmalar yapmıştır.
Ayrıca, Büyük Britanya’nın tarihsel, toplumsal, kültürel ve sosyolojik yapısını irdeleyen yayınları da bulunmaktadır. Adayın yayınlarına yapılan atıflara ilişkin kendi beyanlarının, yayınlar tek tek incelenerek doğruluğu ve uygunluğu tespit edilmiş ve doçentlik kriterlerini karşılamaya yetecek sayıda ve nitelikte olduğu anlaşılmıştır. Dr. ‘ün başvuru dosyasındaki yayınları nitelik, nicelik ve eser inceleme aşamasında başarılıdır ve bilim etiğine aykırı unsurlar içermemektedir. Aday doktor unvanını aldığı tarihinden itibaren lisans düzeyinde gibi farklı edebi türler ve dönemleri kapsayan çok sayıda ders vermiştir. Adayın çalışmalarında gözlenen tutarlılık, ele aldığı konuyu derinleştirebilme kabiliyeti ve alanındaki teorik bilgisi yeterlidir. Özellikle çağdaş drama alanındaki çalışmaları doçentlik için başvurduğu alana katkı sağlamaktadır. Ayrıca, adayın bilgi birikimi, deneyimi ve bunları çalıştığı kurumda lisans derslerinde uygulamaya koymuş olması, adayın bilimsel ve akademik izleğinin önemini arttırmaktadır.
Dosyasında sunulan çalışmalarının incelenmesi sonucunda, Dr. ‘ün “doçentlik müracaatı için gerekli şartlar”ı sağlayarak alanında bilimsel düşünce ile araştırma yaptığı, eğitim ve araştırmaları yönlendirme özelliklerine sahip olduğu ve Doçent unvanı almasının uygun olduğu kanısına varılmıştır.” şeklinde ifadelere yer verilmiştir. Bilirkişi raporu taraflara tebliğ edilmiş olup, davalı idarece rapora itirazda bulunulmuşsa da, bilirkişi raporunun dayandığı teknik ve bilimsel verilerin Mahkememiz heyetince hükme esas alınabilecek nitelikte bulunduğu sonucuna varılmıştır. Bu durumda; dava dosyasında bulunan bilgi ve belgeler ile davacının Dönemi Doçentlik Sınavına sunduğu doçentlik başvuru dosyası üzerinde yaptırılan bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen raporun birlikte değerlendirilmesinden, davacının eserlerinin çalışma nitelik ve derinlik açısından doçentlik alanı yönünden yeterli olduğu ve bu nedenle bilimsel açıdan yeterli bulunduğu anlaşılmış olup, aksi yönde tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık görülmemiştir.
